کشت سلول؛ زنده نگهداشتن علم در پتری دیش!
کشت سلول یکی از ابزارهای حیاتی در زیستشناسی و بیوتکنولوژی است که به پژوهشگران این امکان را میدهد تا فرآیندهای زیستی را در شرایط کنترلشده شبیهسازی کنند و به بررسی رفتارهای سلولی، پاسخها به عوامل مختلف و تست داروها بپردازند. کشت سلول بهویژه در زمینههایی مانند داروسازی، مدلسازی بیماریها، درمانهای سلولی و تولید پروتئینهای دارویی کاربرد دارد. در این مقاله، علاوه بر توضیح اصول کشت سلول، به شرح جزئیات محیطهای کشت، تجهیزات مورد نیاز، انواع ظروف کشت و چالشهای موجود خواهیم پرداخت.
اصول کشت سلول
کشت سلول به فرآیند نگهداری سلولها در شرایط آزمایشگاهی اطلاق میشود، بهطوریکه سلولها بتوانند در محیطهایی مشابه بدن انسان رشد و تقسیم کنند. در این فرآیند، سلولها بهطور معمول در یک محیط مایع یا جامد بهنام محیط کشت قرار میگیرند. این محیطها معمولاً شامل مواد مغذی، اسیدهای آمینه، گلوکز، ویتامینها و عوامل رشد هستند که برای بقای سلولها ضروری است.
کشت سلول در آزمایشگاه معمولاً به دو نوع مختلف تقسیم میشود:
کشت سلولهای تکلایه (Monolayer Culture): در این نوع کشت، سلولها بهطور یک لایه روی سطحی صاف (معمولاً در پتریدیشها یا فلاکسهای کشت) رشد میکنند.
کشت سلولهای سهبعدی (3D Culture): در این روش، سلولها در محیطهای سهبعدی مانند ماتریکسها یا هیدروژلها رشد میکنند که به سلولها شرایطی شبیهسازیشده به محیط درون بدن را ارائه میدهد.

محیطهای کشت سلول
محیطهای کشت یکی از ارکان اصلی موفقیت کشت سلولها هستند. این محیطها باید شرایط فیزیولوژیکی و نیازهای سلولی را بهدقت تأمین کنند تا رشد بهینه و حفظ خصوصیات سلولی صورت گیرد. انتخاب محیط کشت مناسب بسته به نوع سلول، نوع مطالعه و نیازهای آزمایشی متفاوت است.
- DMEM (Dulbecco’s Modified Eagle Medium): DMEM یکی از پرکاربردترین محیطها برای کشت سلولهای انسانی و حیوانی است. این محیط برای کشت انواع سلولها، از جمله سلولهای فیبروبلاست و سلولهای اپیتلیالی، استفاده میشود. DMEM حاوی مقادیر بالایی از گلوکز و اسیدهای آمینه است.
- RPMI-1640 (Roswell Park Memorial Institute): این محیط بهویژه برای کشت سلولهای سیستم ایمنی مانند لنفوسیتها، ماکروفاژها و سلولهای سرطانی به کار میرود. RPMI-1640 حاوی ترکیباتی است که برای رشد این نوع سلولها ضروری است.
- MEM (Minimum Essential Medium): MEM یکی از محیطهای پایه است که برای انواع مختلف سلولها، بهویژه سلولهای انسانی و حیوانی مناسب است. این محیط شامل تمام مواد مغذی ضروری برای رشد سلولها میباشد.
- F12 (Ham’s F12 Medium): این محیط بهویژه برای کشت سلولهای فیبروبلاستی و سلولهای متاستاتیک استفاده میشود. F12 غنی از اسیدهای آمینه، ویتامینها، و نمکها است و بهعنوان محیط کمکی در کشت سلولهای گیاهی و انسانی استفاده میشود.
- محیطهای مکمل: محیطهای مکمل شامل فاکتورهای رشد و آنتیبیوتیکها هستند که برای تقویت رشد و جلوگیری از آلودگی استفاده میشوند. یکی از مکملهای رایج FBS (Fetal Bovine Serum) است که سرم گاو جنینی است و به تأمین فاکتورهای رشد و پروتئینهای لازم برای کشت سلولها کمک میکند.

معرفی شرکتهای تولیدکننده محیطهای کشت سلولی
تولیدکنندگان مطرح در زمینه محیطهای کشت سلولی در سراسر جهان نقش کلیدی در توسعه پژوهشهای زیستی و بیوتکنولوژی ایفا میکنند. این شرکتها محیطهای کشت باکیفیت و متناسب با نیازهای سلولهای مختلف (پستانداران، گیاهی، باکتریایی و ویروسی) را فراهم میکنند. در ادامه مهمترین شرکتهای تولیدکننده محیطهای کشت سلولی معرفی میشوند:
1. Thermo Fisher Scientific (Gibco)
✅ کشور: ایالات متحده آمریکا
✅ محصولات: محیطهای کشت سلولهای پستانداران، محیطهای اختصاصی برای سلولهای بنیادی، محیطهای بدون سرم (Serum-Free) و محیطهای تعریفشده شیمیایی (Chemically Defined).
برند مطرح: Gibco که یکی از شناختهشدهترین برندها در حوزه کشت سلول است.
محیطهای معروف: DMEM، RPMI-1640، MEM، F12، محیطهای کشت اختصاصی StemPro برای سلولهای بنیادی.
محیطهای بدون سرم: Opti-MEM، FreeStyle و سایر محیطهای مناسب برای کشتهای بدون FBS.
ویژگیها: کیفیت بالا، تکرارپذیری نتایج و مناسب برای کاربردهای حساس.
2. Sigma-Aldrich (Merck Millipore)
✅ کشور: ایالات متحده / آلمان
✅ محصولات: محیطهای کشت عمومی، محیطهای اختصاصی برای سلولهای هیبریدوما، سلولهای بنیادی و سلولهای اولیه.
محیطهای پرکاربرد: RPMI-1640، DMEM، MEM، F12، محیطهای اختصاصی برای کشت سلولهای بنیادی (Pluripotent و Multipotent).
محیطهای تخصصی: محیطهای فاقد پروتئین (Protein-Free) و محیطهای اختصاصی برای سلولهای T و B.
مزایا: سازگاری با انواع سلولها، گستره وسیعی از محیطهای تخصصی برای کاربردهای متنوع.
3. Lonza Bioscience
✅ کشور: سوئیس
✅ محصولات: محیطهای کشت برای سلولهای انسانی، حیوانی، سلولهای بنیادی، سلولهای سرطان و محیطهای فاقد سرم (Serum-Free).
محیطهای معروف: DMEM، RPMI، ProVero برای کشت سلولهای Vero، محیطهای اختصاصی برای سلولهای بنیادی و سرطانی.
محیطهای ویژه: محیطهای اختصاصی برای تولید ویروس و آنتیبادیهای مونوکلونال.
مزایا: کیفیت بالا، مناسب برای کشتهای طولانیمدت و مدلهای پیچیده سلولی.
4. Corning (Cellgro)
✅ کشور: ایالات متحده آمریکا
✅ محصولات: محیطهای کشت پایه، محیطهای اختصاصی برای سلولهای ایمنی، سرطانی و سلولهای بنیادی.
محیطهای پرکاربرد: DMEM، RPMI، MEM، F12، محیطهای سرم-آزاد (Serum-Free).
ویژگیها: محیطهای سازگار با کشتهای سهبعدی (3D Cell Culture)، مناسب برای مطالعات دارویی و سمیتشناسی.
5. BioWhittaker (Lonza)
✅ کشور: ایالات متحده / سوئیس
✅ محصولات: محیطهای کشت اختصاصی برای سلولهای هیبریدوما، سلولهای بنیادی، و سلولهای اولیه.
محیطهای معروف: RPMI-1640، DMEM، MEM، و محیطهای اختصاصی برای سلولهای سرطانی و ایمنی.
محیطهای اختصاصی: محیطهای اختصاصی برای کشت سلولهای بنیادی مزانشیمی و سلولهای بنیادی عصبی.
مزایا: محیطهای کشت با بازدهی بالا، مناسب برای تولید داروها و واکسنها.
6. HiMedia Laboratories
✅ کشور: هند
✅ محصولات: محیطهای کشت برای سلولهای انسانی و حیوانی، محیطهای اختصاصی برای سلولهای سرطانی و محیطهای فاقد سرم.
محیطهای پرکاربرد: DMEM، RPMI، MEM، محیطهای اختصاصی برای کشت سلولهای بنیادی و سلولهای ایمنی.
ویژگیها: قیمت مناسب، کیفیت بالا و تنوع گسترده.
7. PAN-Biotech
✅ کشور: آلمان
✅ محصولات: محیطهای سرم-آزاد، محیطهای فاقد پروتئین و محیطهای تعریفشده شیمیایی برای کشت سلولهای پستانداران و هیبریدوما.
محیطهای پرکاربرد: RPMI، DMEM، محیطهای فاقد پروتئین برای تولید آنتیبادیهای مونوکلونال.
محیطهای اختصاصی: محیطهای سازگار با کشت سلولهای هیبریدوما و سلولهای CHO.
مزایا: محیطهای استریل با عملکرد بالا.
8. ATCC (American Type Culture Collection)
✅ کشور: ایالات متحده آمریکا
✅ محصولات: محیطهای اختصاصی برای کشت انواع سلولهای انسانی، حیوانی و میکروبی.
محیطهای پرکاربرد: DMEM، RPMI، MEM، محیطهای اختصاصی برای سلولهای سرطانی و بنیادی.
مزایا: محیطهای استریل، تضمین کیفیت بالا و سازگاری با انواع سلولها.
9. Cell Applications Inc
✅ کشور: ایالات متحده آمریکا
✅ محصولات: محیطهای اختصاصی برای کشت سلولهای اولیه، سلولهای بنیادی و سلولهای اپیتلیالی.
محیطهای پرکاربرد: محیطهای اختصاصی برای سلولهای فیبروبلاست، سلولهای اپیتلیالی و سلولهای مزانشیمی.
مزایا: محیطهای اختصاصی برای کشت سلولهای اولیه با بازده بالا.
10. Capricorn Scientific
✅ کشور: آلمان
✅ محصولات: محیطهای کشت پایه، محیطهای فاقد سرم و محیطهای اختصاصی برای سلولهای CHO و هیبریدوما.
محیطهای پرکاربرد: DMEM، RPMI، محیطهای CHO برای تولید پروتئینهای نوترکیب.
مزایا: محیطهای باکیفیت بالا و مناسب برای تولید در مقیاس صنعتی.
11. Biosera (بیوسرا)
✅ کشور: فرانسه
✅ محصولات:
محیطهای کشت پایه مانند DMEM، RPMI، MEM.
محیطهای سرم-آزاد (Serum-Free) و محیطهای اختصاصی برای سلولهای بنیادی و ایمنی.
FBS (Fetal Bovine Serum): سرم جنین گاوی با درجههای مختلف (Standard، Premium و Gold).

FBS: سرم گاو جنینی
یکی از ترکیبات مهمی که در بسیاری از محیطهای کشت سلولی بهکار میرود،
است. FBS بهعنوان یک مکمل ضروری در بسیاری از محیطهای کشت سلول استفاده میشود، بهویژه برای کشت سلولهای پستانداران، شامل انسان و حیوانات. این سرم از خون گاوهای جنینی استخراج میشود و حاوی فاکتورهای رشد و مولکولهای بیولوژیکی متعددی است که برای رشد سلولها ضروری هستند.
- ترکیبات FBS: FBS شامل طیف وسیعی از ترکیبات است که برای رشد و تکثیر سلولها حیاتی هستند. این ترکیبات شامل فاکتورهای رشد، پروتئینها (مانند آلبومین)، هورمونها، اسیدهای چرب، ویتامینها، و مواد معدنی است که به سلولها برای حفظ عملکرد طبیعی و رشد سریع کمک میکند.
- نقش FBS در کشت سلول: FBS بهطور ویژه برای تأمین نیازهای تغذیهای و فیزیولوژیکی سلولها در محیط کشت عمل میکند. این سرم علاوه بر تأمین انرژی و مواد مغذی، نقش حیاتی در حفظ تعادل اسمزی و pH محیط کشت دارد. از آنجا که FBS دارای فاکتورهای رشد متعددی است، این سرم بهویژه برای کشت سلولهای پستانداران که نیاز به محرکهای رشد دارند، بسیار مؤثر است.
- مشکلات و چالشهای استفاده از FBS: استفاده از FBS بهدلیل استخراج آن از جنینهای گاو، همواره با مشکلات اخلاقی و زیستمحیطی همراه است. علاوه بر این، کیفیت FBS در بازار ممکن است متغیر باشد، که ممکن است بر نتایج کشت سلول تأثیر بگذارد. بهمنظور کاهش مشکلات مربوط به استفاده از FBS، بسیاری از پژوهشگران به استفاده از محیطهای کشت بدون سرم یا سرمهای جایگزین (مانند سرم انسانی یا سرم گاوی بالغ) روی آوردهاند.
تجهیزات مورد نیاز برای کشت سلول
برای کشت موفقیتآمیز سلولها، استفاده از تجهیزات خاص ضروری است. این تجهیزات شامل ابزارهایی برای حفظ شرایط محیطی، نظارت بر سلامت سلولها و انجام آزمایشها است. تجهیزات ضروری برای کشت سلولها عبارتند از:
- Incubator (دستگاه انکوباتور): انکوباتورها برای حفظ دما، رطوبت و سطح CO2 در شرایط مناسب جهت رشد سلولها ضروری هستند. این دستگاهها معمولاً در دمای 37 درجه سانتیگراد و سطح CO2 5% تنظیم میشوند تا شرایطی مشابه بدن انسان فراهم شود. انکوباتورهای پیشرفته معمولاً قابلیت تنظیم رطوبت و دما را دارند.
- Laminar Flow Hood (هود جریان لامینار): هود جریان لامینار برای جلوگیری از آلودگی میکروبی استفاده میشود. این دستگاه بهطور مؤثر هوای آلوده را از محیط آزمایشگاه میمکد و هوای تمیز و استریل را به محیط کشت هدایت میکند.
- Mammalian Cell Culture Flasks (فلاکسهای کشت سلول): این فلاکسها ظروف پلاستیکی ویژهای هستند که برای کشت سلولهای انسانی و حیوانی استفاده میشوند. این ظروف بهطور معمول دارای سطحی صاف یا پوشش دادهشده با مادهای خاص هستند تا چسبندگی سلولها را به سطح ظرف تسهیل کنند.
- Microplate (میکروپلیتها): برای آزمایشهای دقیقتری مانند تستهای سمیت یا بررسی پاسخهای سلولی به داروها، از میکروپلیتها استفاده میشود. این صفحات دارای چندین چاهک هستند که سلولها در هر کدام از آنها رشد میکنند.
- Inverted Microscope (میکروسکوپ اینورت): میکروسکوپهای اینورت برای مشاهده سلولها در ظروف کشت بهویژه فلاکسها و پتریدیشها استفاده میشود. این نوع میکروسکوپها به دلیل طراحی خاصشان، امکان مشاهده نمونهها بدون نیاز به انتقال به شیشهاسلاید را فراهم میکنند.
- Centrifuge (سانتریفیوژ): سانتریفیوژها برای جداسازی سلولها یا سایر ذرات بیولوژیکی بهکار میروند. این دستگاهها با استفاده از نیروی گریز از مرکز ذرات مختلف را از یکدیگر جدا میکنند.
- Bioreactor (بیوراکتور): بیوراکتورها برای کشت سلولها در مقیاس بزرگ استفاده میشوند. این دستگاهها برای تولید محصولات دارویی، پروتئینهای دارویی یا واکسنها بسیار مهم هستند. بیوراکتورها معمولاً بهطور خودکار دما، pH، اکسیژن و مواد مغذی را برای سلولها کنترل میکنند.
- Freezer (فریزر): برای ذخیرهسازی طولانیمدت سلولها در دماهای پایین، از فریزرهای مخصوص استفاده میشود. فریزرهایی با دمای -80 درجه سانتیگراد برای حفظ سلولها و نمونهها در شرایط پایدار مورد استفاده قرار میگیرند.

ظروف کشت سلول
ظروف کشت از مهمترین اجزای کشت سلول هستند و انتخاب صحیح آنها برای موفقیت کشت اهمیت دارد. این ظروف بهطور معمول از جنس پلاستیک استریل شده ساخته میشوند و در انواع مختلفی عرضه میشوند:
- پتریدیشها: برای کشت سلولهای تکلایه مناسب هستند و میتوانند برای آزمایشهای اولیه یا تحقیقات دقیق استفاده شوند.
- فلاکسها: برای کشتهای بزرگتر و برای سلولهای تعلیقی مناسب هستند.
- میکروپلیتها: برای انجام آزمایشات ریزسایز و کمحجم استفاده میشوند و معمولاً در آزمایشهای سمیتسنجی و داروشناسی به کار میروند.

کاربردهای کشت سلول در زیستشناسی و بیوتکنولوژی
کشت سلول به دلیل قابلیتهای گستردهای که در مدلسازی سیستمهای زیستی و آزمایش شرایط مختلف دارد، در حوزههای متعدد علوم زیستی، پزشکی، بیوتکنولوژی و داروسازی کاربرد دارد. در ادامه به مهمترین کاربردهای کشت سلول میپردازیم:
🎯 1. مطالعات زیستشناسی سلولی و مولکولی
کشت سلول امکان بررسی فرآیندهای سلولی را در محیط کنترلشده فراهم میکند. با استفاده از این تکنیک، میتوان مسیرهای سیگنالینگ، تقسیم سلولی، آپوپتوز (مرگ برنامهریزیشده سلول) و مکانیسمهای ژنتیکی را بررسی کرد.
بررسی بیان ژن: استفاده از روشهایی مانند qPCR، RT-PCR و Western Blot برای ارزیابی بیان ژنها و پروتئینها.
مطالعه مسیرهای سیگنالینگ: بررسی مسیرهای پیامرسانی که در رشد، تمایز و پاسخ به عوامل مختلف نقش دارند.
💊 2. تولید داروها و پروتئینهای درمانی
سلولهای کشتشده میتوانند برای تولید پروتئینهای نوترکیب و داروهای زیستی استفاده شوند. بسیاری از پروتئینهای درمانی مانند آنتیبادیهای مونوکلونال، هورمونهای انسانی، و فاکتورهای رشد از طریق سیستمهای کشت سلول تولید میشوند.
تولید انسولین انسانی: از طریق سلولهای باکتریایی یا پستانداران برای درمان دیابت.
تولید آنتیبادیهای مونوکلونال: برای درمان سرطانها، بیماریهای خودایمنی و سایر بیماریها.
تولید واکسنها: کشت سلولهای ویروسی برای تولید واکسنهای ویروسی مانند واکسن آنفلوانزا.
🧪 3. مدلسازی بیماریها و غربالگری دارویی
یکی از مهمترین کاربردهای کشت سلول، مدلسازی بیماریها و مطالعه تأثیر داروها و ترکیبات مختلف روی سلولهای بیمار است. کشت سلولهای سرطانی، سلولهای آلوده به ویروسها یا سلولهای جهشیافته ژنتیکی، امکان مطالعه دقیقتر بیماریها را فراهم میکند.
ارزیابی سمیت داروها: بررسی سمیت داروها روی سلولهای طبیعی و سرطانی.
مدلسازی بیماریهای ژنتیکی: با استفاده از سلولهای بنیادی یا سلولهای جهشیافته.
🧫 4. تحقیق در مورد سرطان و متاستاز
کشت سلولهای سرطانی امکان مطالعه دقیقتر مکانیسمهای تکثیر سلولی، تغییرات متابولیکی، مقاومت دارویی و فرآیندهای متاستاز را فراهم میکند. این تحقیقات میتوانند به توسعه درمانهای هدفمند و مؤثر برای سرطان منجر شوند.
بررسی تأثیر داروهای ضدسرطان: مطالعه اثر داروهای شیمیدرمانی و داروهای هدفمند روی سلولهای سرطانی.
شناسایی مکانیزمهای مقاومت دارویی: بررسی جهشهای ژنتیکی و تغییرات مسیرهای سیگنالینگ که منجر به مقاومت دارویی میشوند.
🧬 5. مهندسی بافت و پزشکی بازساختی
کشت سلولها برای تولید بافتهای مصنوعی و ارگانهای زیستی در حوزه مهندسی بافت کاربرد دارد. در این حوزه، سلولها روی داربستهای زیستی رشد داده میشوند تا بافتهای عملکردی مشابه با بافتهای بدن تولید شوند.
تولید پوست مصنوعی: برای بیماران مبتلا به سوختگیهای شدید.
بازسازی بافتهای آسیبدیده: مانند غضروفها، استخوان و عروق خونی.
پیوند سلولی: استفاده از سلولهای بنیادی برای بازسازی بافتهای آسیبدیده.
🦠 6. تولید ویروسها و واکسنها
کشت سلولهای ویروسی یکی از روشهای اصلی برای تولید ویروسهای مورد نیاز در واکسنها و بررسی نحوه تکثیر و تغییرات ژنتیکی ویروسها است.
تولید واکسن آنفلوانزا: با کشت ویروس در سلولهای تخممرغ یا سلولهای حیوانی.
بررسی تکامل ویروسها: مطالعه تغییرات ژنتیکی در ویروسهای RNA و DNA.
🧠 7. تحقیقات در زمینه علوم اعصاب
کشت سلولهای عصبی (نورونها) برای بررسی مکانیسمهای عصبی، انتقال پیامهای عصبی و بررسی اثر داروهای اعصاب به کار میرود.
بررسی بیماریهای نورودژنراتیو: مانند آلزایمر، پارکینسون و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS).
ارزیابی تأثیر داروهای عصبی: روی نورونهای کشتشده برای بررسی تغییرات سیناپسی.
🧵 8. بررسی مکانیسمهای ایمنی و تولید آنتیبادی
سلولهای ایمنی مانند ماکروفاژها، لنفوسیتها و سلولهای NK در شرایط کشت مورد مطالعه قرار میگیرند تا پاسخهای ایمنی به پاتوژنها، داروها و واکسنها ارزیابی شوند.
بررسی فعالیت سلولهای ایمنی: مطالعه عملکرد ماکروفاژها و لنفوسیتها در پاسخ به عفونتها.
تولید آنتیبادیهای مونوکلونال: برای درمان بیماریهای خودایمنی و سرطان.
🌱 9. کشت سلولهای گیاهی برای تولید متابولیتهای ثانویه
کشت سلولهای گیاهی امکان تولید متابولیتهای ثانویه مانند آلکالوئیدها، فلاوونوئیدها و ترپنوئیدها را فراهم میکند که در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی کاربرد دارند.
تولید داروهای گیاهی: مانند تاکسول (Paclitaxel) از درخت سرخدار.
افزایش تولید متابولیتهای ارزشمند: با مهندسی مسیرهای بیوسنتزی.
🧪 10. زیستفناوری صنعتی و تخمیر سلولی
کشت سلولهای صنعتی برای تولید آنزیمها، بیوپلیمرها، سوختهای زیستی و ترکیبات زیستی در مقیاس صنعتی به کار میرود. بیوراکتورها برای کشت سلولها در مقیاسهای بالا مورد استفاده قرار میگیرند.
تولید آنزیمهای صنعتی: مانند لیپازها و پروتئازها.
تخمیر برای تولید محصولات دارویی: مانند آنتیبیوتیکها و فاکتورهای رشد.
چالشها و موانع در کشت سلول
کشت سلول به رغم کاربردهای وسیع، با چالشهایی نیز روبهرو است. مهمترین چالشها عبارتند از:
- آلودگی میکروبی: یکی از بزرگترین تهدیدها برای کشت سلول، آلودگی توسط میکروبها است. استفاده از هودهای لامینار، استریلیزاسیون منظم و کنترل دقیق محیط کشت میتواند به کاهش آلودگی کمک کند.
- تعداد محدود سلولهای اولیه: بعضی از سلولها در آزمایشگاه بهطور طبیعی قادر به تکثیر نیستند و نیاز به استفاده از فاکتورهای رشد یا محیطهای خاص دارند.
- تنظیم شرایط محیطی: حفظ شرایط محیطی مانند دما، pH و سطح گاز CO2 در سطح مناسب برای رشد سلولها چالشبرانگیز است و نیاز به تجهیزات دقیق دارد.
کشت سلول، بهویژه در زمینههای زیستشناسی مولکولی و بیوتکنولوژی، یکی از ارکان تحقیقاتی و صنعتی مهم است. آگاهی از انتخاب محیطهای کشت مناسب، استفاده از تجهیزات دقیق و ظروف کشت مناسب میتواند بر کیفیت و نتیجه تحقیقات تأثیرگذار باشد. با توجه به این اصول، پژوهشگران میتوانند بهطور مؤثرتر از این تکنیک برای پیشبرد پروژههای علمی خود بهرهبرداری کنند.
شرکت یاس ژن کوثر، تامینکننده محیط های کشت سلولی و تجهیزات کشت برای پژوهشهای علمی و آزمایشگاهی از برندهای معتبر اروپا و آمریکا، دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و محققان کشورمان می باشد.
Add a Comment